Co to jest PESEL?
- Numer PESEL to jedenastocyfrowy identyfikator przypisany każdej osobie fizycznej w Polsce. Wykorzystywany jest do jednoznacznej identyfikacji osób. Moga otrzymać go obywatele Polski, jak i cudzoziemcy mieszkający w Polsce.
- Nadanie numeru PESEL następuje z urzędu dzieciom obywateli polskich, obywateli Unii Europejskiej i cudzoziemcom z prawem stałego pobytu – nadanie numeru PESEL. W przypadku zameldowania na pobyt stały automatycznie dostaniesz numer PESEL.
- Numer PESEL jest podstawowym identyfikatorem w ewidencji ludności. Jego nadawanie jest regulowane przepisami prawa – nadaniu numeru PESEL. W niektórych przypadkach numer PESEL jest nadawany na podstawie odrębnych przepisów.
Wymagania dla cudzoziemców
Aby uzyskać numer PESEL, cudzoziemiec musi spełnić kilka istotnych wymagań formalnych. Przede wszystkim konieczne jest posiadanie ważnego dokumentu podróży, takiego jak paszport, oraz dokumentu potwierdzającego legalny pobyt na terytorium Polski. Wypełniony wniosek o nadanie numeru PESEL należy złożyć w urzędzie gminy – w przypadku braku miejsca zameldowania, można to zrobić w dowolnej gminie na terenie kraju. Bardzo ważne jest, aby we wniosku wskazać faktyczną podstawę prawną, z której wynika obowiązek posiadania numeru PESEL, na przykład konieczność rozliczenia podatku dochodowego (PIT) lub inne wymogi urzędowe. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające dane osobowe, takie jak paszport lub inny dokument tożsamości. Prawidłowe przygotowanie wszystkich wymaganych dokumentów i wskazanie podstawy prawnej znacznie przyspiesza proces nadania numeru PESEL.
Opłaty i koszty
Nadanie numeru PESEL jest co do zasady bezpłatne. Cudzoziemiec nie ponosi żadnych kosztów za samo uzyskania numeru PESEL. Gdy wniosek o nadanie numeru PESEL składany jest przez pełnomocnika trzeba opłacić 17 zł za pełnomocnictwo.
Jak możemy pomóc w uzyskaniu numeru PESEL?
Sprawdzimy Twoją sytuację i posiadane dokumenty.
Umówimy wizytę w urzędzie i prygotujemy wymagane wnioski i załączniki.
Będziemy towarzyszyć podczas wizyty w urzędzie, jeśli Twoja sytuacja tego wymaga.
Proces uzyskania numeru PESEL
Wniosek osobie obowiązanej do posiadania numeru PESEL składa się w urzędzie gminy. Wniosek może być złożony przez osobę zainteresowaną lub na jej wniosek przez przedstawiciela. Aby uzyskać numer PESEL, należy złożyć pisemny wniosek w urzędzie gminy, dołączając dokumenty potwierdzające dane, w tym akty stanu cywilnego oraz dokumenty potwierdzające stan cywilny, a także ważny dokument podróży, takie jak dowód osobisty lub paszport – dowód osobisty.
Wniosek powinien zawierać wskazanie przepisu prawa, z którego wynika obowiązek posiadania numeru PESEL – dowód osobisty lub paszport. Wniosek może złożyć pełnomocnik, pod warunkiem dołączenia stosownego pełnomocnictwa oraz potwierdzenia uiszczenia opłaty skarbowej. W przypadku, gdy wniosek nie spełnia wymogów urzędowych, urząd może nie rozpatrzyć twojego wniosku. Wniosek musi spełniać wszystkie wymogi urzędowe, aby został rozpatrzony.
Urząd skarbowy wymaga prawidłowego numeru PESEL do realizacji obowiązków podatkowych – dostaniesz numer pesel.
Po złożeniu kompletnych dokumentów, dostaniesz powiadomienie o nadanym numerze PESEL – dostać numer pesel.
PESEL – informacje prawne i dodatkowe
Ewidencja ludności
Ewidencja ludności jest prowadzona przez ministra właściwego do spraw informatyzacji na podstawie ustawy o ewidencji ludności – ewidencji ludności.
Właściwym organem gminy do nadania numeru PESEL jest organ gminy właściwy według miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, a w przypadku jego braku – według siedziby pracodawcy. Jeżeli nie można ustalić właściwego organu w inny sposób, organem właściwym jest organ dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy. Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy jest podstawą do nadania numeru PESEL. Po dokonaniu zameldowania na pobyt stały lub czasowy numer PESEL jest nadawany automatycznie. W niektórych przypadkach podstawą nadania numeru PESEL są odrębne przepisy.
Numer PESEL jest częścią Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności – wynika obowiązek posiadania numeru.
W przypadku braku miejsca zameldowania, wniosek o nadanie numeru PESEL można złożyć w dowolnej gminie – możesz złożyć wniosek osobiście.
Aby uzyskać numer PESEL, należy złożyć wniosek w urzędzie gminy właściwym dla miejsca zameldowania, a w przypadku jego braku – w dowolnej gminie w Polsce. Do wniosku dołącza się dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport) oraz dokument potwierdzający podstawę prawną obowiązku posiadania numeru PESEL (np. rozliczenie podatku PIT, złożenie wniosku o świadczenie). Wniosek można złożyć osobiście lub przez pełnomocnika po uiszczeniu opłaty skarbowej.
W niektórych przypadkach numer PESEL jest nadawany automatycznie – na przykład przy narodzinach dziecka, zameldowaniu na pobyt stały lub przy składaniu wniosku o dowód osobisty. W ograniczonym zakresie możliwe jest również złożenie wniosku elektronicznie przez platformę ePUAP.
Pobyt czasowy
Pobyt czasowy jest określony w przepisach prawa jako okres, w którym cudzoziemiec może przebywać na terytorium Polski – pobyt czasowy. Numer PESEL jest nadawany zarówno przy pobycie stałym, jak i czasowym.
W przypadku pobytu czasowego lub pobytu stałego, cudzoziemiec może uzyskać numer PESEL na podstawie wniosku złożonego w urzędzie gminy – pobytu czasowego lub stałego. Uzyskanie numeru PESEL w związku z pobytem stałym lub czasowym nie wiąże się z nabyciem praw własności czy najmu nieruchomości, lecz jest niezbędne do legalnego zamieszkania i rejestracji pobytu w Polsce.
Numer PESEL jest wymagany do rozliczenia rocznego podatku dochodowego (PIT), identyfikacji podatników oraz innych celów administracyjnych – spraw informatyzacji.
Ostatnia cyfra numeru PESEL to cyfra kontrolna, która służy do weryfikacji poprawności całego numeru. Ostatnie cyfry PESEL mają znaczenie przy sprawdzaniu poprawności numeru, zgodnie z algorytmem weryfikacyjnym stosowanym w systemie PESEL.
Właściwy organ gminy jest odpowiedzialny za nadawanie numeru PESEL i prowadzenie ewidencji ludności – jej przedstawiciel ustawowy.
Przepisy prawne dotyczące numeru PESEL
- Podstawę prawną funkcjonowania systemu PESEL stanowi Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2022 r. poz. 1191 z późn. zm.) oraz rozporządzenia wykonawcze Ministra Cyfryzacji. Określają one zasady nadawania, zmiany i wykorzystywania numeru PESEL oraz zakres danych gromadzonych w ewidencji ludności.
- Przepisy prawne dotyczące numeru PESEL określają zasady jego nadawania, zmiany i wykorzystania – nadawanie numeru pesel. Minister właściwy zarządza systemem PESEL oraz odpowiada za formułowanie przepisów prawnych i nadzór nad bazą danych ewidencji ludności.
- Numer PESEL jest wymagany do rozliczenia rocznego podatku dochodowego (PIT) i innych celów administracyjnych – uzyskanie numeru pesel. Numer PESEL jest również wykorzystywany do identyfikacji podatników w zakresie określonym przepisami prawa.
- Właściwy organ gminy jest odpowiedzialny za nadawanie numeru PESEL i prowadzenie ewidencji ludności – numer pesel nadawany. Organ gminy właściwy do nadania numeru PESEL jest określony na podstawie miejsca zameldowania lub innych kryteriów przewidzianych w przepisach.
Postępowanie odwoławcze
W przypadku decyzji odmownej w sprawie nadania numeru PESEL wnioskodawca może wnieść odwołanie w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie składa się za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, do organu wyższego stopnia – zwykle wojewody. W przypadku dalszych wątpliwości możliwe jest także wniesienie skargi do sądu administracyjnego, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego.